ખરીદ ઓ ફરોખ્ત – બેચને કી સુન્નતેં ઔર આદાબ
⭕ આજ કે મસાઇલ નં. :: ૪૦૬૧⭕
કોઈ ચીજ ખરીદના યા બેચના હો તો ઉસ કી ક્યા ક્યા સુન્નતેં ઔર આદાબ હૈ વહ બતાને કી દરખાસ્ત હૈ તાકે મેરી દુનિયા ભી દીન બન જાએ.
🔵 જવાબ 🔵
حامدا و مصلیا و مسلما
ખરીદ ઓ ફરોખ્ત કી સુન્નતેં ઔર આદાબ નીચે નંબર વાર બયાન કિયે જા રહે હૈં:
૧️⃣ ખરીદ ઓ ફરોખ્ત કે મસાઇલ સીખના.
૨️⃣ હરામ ચીજોં કી ખરીદ ઓ ફરોખ્ત સે બચના.
૩️⃣ સચાઈ સે તિજારત કરના.
૪️⃣ મમનૂ- મના કી હુઈ ઝખીરા અન્દોજી- સ્ટૉક કરને સે બચના.
૫️⃣ સુબહ સવેરે તિજારત કે લિએ જાના.
૬️⃣ તિજારત કે લિએ ઐસી જગહ ન બૈઠના જિસસે લોગોં પર રાસ્તા તંગ હો જાએ. [અલ-અદબ ફી અલ-દીન : ૪૩]
૭️⃣ બાજાર મેં શોર ન મચના.
૮️⃣તિજારત કે સાથ સદકા ઓ ખૈરાત કરતે રેહના.
૯️⃣ ખરીદ ઓ ફરોખ્ત ઔર કીમત ઓ સામાન કી લેન દેન મેં દરગુજર, નર્મી ઔર સહૂલત કા મામલા કરના.
🔟 શરીફ ઔર પડોસી ખરીદાર કા ઇકરામ કરના, ઔર ઝઈફ ખરીદાર પર રહમ કરના. [અલ-અદબ ફી અલ-દીન : ૪૪]
૧૧️⃣ બેચતે વક્ત ચીજોં કી ખ્વાહ મ ખ્વાહ તારીફ ન કરના. [અલ-અદબ ફી અલ-દીન : ૪૩]
૧૨️⃣ ખરીદતે વક્ત કિસી ચીજ કી બુરાઈ ન કરના [એજન]
૧૩️⃣ મુઆમલે મેં ધોકા ન દેના.
૧૪️⃣ દૂધ મેં પાની ન મીલાના.
૧૫️⃣ નાપ તોલ મેં કમી ન કરના.
૧૬️⃣ ઝુકા હુવા તોલના.
૧૭️⃣ તોલને મેં બહુત ઝ્યાદા જલ્દી સે કામ ન લેના [અલ-અદબ ફી અલ-દીન : ૪૩]
૧૮️⃣ હર દિન તરાજુ કો સાફ કર લેના ઔર બાઁટ – વઝનિયે વગૈરા કી કમી પૂરી કર લેના, તાકે,
* وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ*
“વૈયલૂન લીલ-મુતફ્ફિફીન”
*તર્જુમા*
“હલાકત હૈ ઉન લોગોં કે લિએ જો નાપ તોલ મેં કમી કરતે હૈ.”ઇસ વઈદ મેં શામિલ ન હો જાયેં.
[અલ-અદબ ફી અલ-દીન: ૪૪]
૧૯️⃣ બેચી ઔર ખરીદી હુઈ ચીઝ કો વાપસ લેને પર રાજી હો જાના.
૨૦️⃣ ના-મેહરમ ઔરતોં ઔર અમરદોં- (વહ લડકા જિસ કી મૂઁછ કી રુવાંટી આ ગઈ હો ઔર દાઢી ન આયી હો), સે નિગાહોં કો બચાના. [અલ-અદબ ફી અલ-દીન : ૪૪]
૨૧️⃣ કસમેં ખા – ખા કર માલ ન બેચના.
૨૨️⃣ નફા લેને મેં હદ સે તજાવુઝ ન કરના.
૨૩️⃣ ઐબ ઝાહિર કર દેના.
૨૪️⃣ દુસરે કે સૌદે પર સૌદા ન કરના.
૨૫️⃣ કીમત પહલે સે તૈય કર લેના. [અલ-મુખ્તસર અલ-કુદૂરિ]
૨૬️⃣ ભાવ -તાલ કરતે વક્ત ઇસરા્ર- જબરદસ્તી કરને સે બચના. [અલ-અદબ ફી અલ-દીન]
📚 સુનન વ આદાબ સફા નં. ૭૦
و الله اعلم بالصواب
✍🏻 મુફ્તી ઇમરાન ઇસ્માઇલ મેમન
🕌 ઉસ્તાદ દારુલ ઉલૂમ રામપુરા, સુરત, ગુજરાત, ઇંડિયા।
⭕Hindi
Hindi
خرید و فروخت – بیچنے کی سنتیں اور آداب
⭕ آج کے مسائل نمبر ۴۰۶۱ ⭕
کوئی چیز خریدنا یا بیچنا ہو تو اس کی کیا کیا سنتیں اور آداب ہیں وہ بتانے کی درخواست ہے تاکہ میری دنیا بھی دین بن جائے۔
🔵 جواب 🔵
حامداً و مصلیاً و مسلماً
خرید و فروخت کی سنتیں اور آداب درج
و فروخت کی سنتیں اور آداب درج
ذیل نمبر وار بیان کیے جا رہے ہیں:
۱) خرید و فروخت کے مسائل سیکھنا۔
۲) حرام چیزوں کی خرید و فروخت سے بچنا۔
۳) سچائی سے تجارت کرنا۔
۴) ممنوع و منع کی ہوئی ذخیرہ اندوزی (سٹاک کرنے) سے بچنا۔
۵) صبح سویرے تجارت کے لئے جانا۔
۶) تجارت کے لیے ایسی جگہ نہ بیٹھنا جس سے لوگوں پر راستہ تنگ ہو جائے۔ [الادب فی الدین: ۴۳]
۷) بازار میں شور نہ مچانا۔
۸) تجارت کے ساتھ صدقہ و خیرات کرتے رہنا۔
۹) خرید و فروخت اور قیمت و سامان کی لین دین میں درگزر، نرمی اور سہولت کا معاملہ کرنا۔
۱۰) شریف اور پڑوسی خریدار کا اکرام کرنا، اور ضعیف خریدار پر رحم کرنا۔ [الادب فی الدین: ۴۴]
۱۱) بیچتے وقت چیزوں کی خواہ مخواہ تعریف نہ کرنا۔ [الادب فی الدین: ۴۳]
۱۲) خریدتے وقت کسی چیز کی برائی نہ کرنا۔ [ایضا]
۱۳) معاملے میں دھوکہ نہ دینا۔
۱۴) دودھ میں پانی نہ ملانا۔
۱۵) ناپ تول میں کمی نہ کرنا۔
۱۶) جھکا ہوا تولنا۔
۱۷) تولنے میں بہت زیادہ جلدی سے کام نہ لینا۔ [الادب فی الدین: ۴۳]
۱۸) ہر دن ترازو کو صاف کر لینا اور باٹ وغیرہ کی کمی پوری کر لینا، تاکہ:
وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ
ترجمہ: “ہلاکت ہے ان لوگوں کے لئے جو ناپ تول میں کمی کرتے ہیں۔”
(اس وعید میں شامل نہ ہو جائیں) [الادب فی الدین: ۴۴]
۱۹) بیچی اور خریدی ہوئی چیز کو واپس لینے پر راضی ہو جانا۔
۲۰) نامحرم عورتوں اور اَمرَد (وہ لڑکا جس کی مونچھ کی روئیدگی آ گئی ہو مگر داڑھی نہ آئی ہو) سے نگاہوں کو بچانا۔ [الادب فی الدین: ۴۴]
۲۱) قسمیں کھا کھا کر مال نہ بیچنا۔
۲۲) نفع لینے میں حد سے تجاوز نہ کرنا۔
۲۳) عیب ظاہر کر دینا۔
۲۴) دوسرے کے سودے پر سودا نہ کرنا۔
۲۵) قیمت پہلے سے طے کر لینا۔ [المختصر القدوری]
۲۶) بھاؤ تاؤ کرتے وقت اصرار و زبردستی کرنے سے بچنا۔ [الادب فی الدین]
📚 سنت و آداب صفحہ نمبر ۷۰
✍🏻 مفتی عمران اسماعیل میمن
🕌 استاد، دارالعلوم رامپورہ، سورت، گجرات، انڈیا.
Kharid o Farokht – Bechne ki Sunnatein aur Adaab
⭕ Aaj ke Masail No.4061⭕
Koi cheez kharidna ya bechna ho to us ki kya kya sunnatein aur aadaab hai woh batane ki darkhwast hai taake meri duniya bhi deen ban jaye.
🔵 Jawab 🔵
Hamidan wa Musalliyan wa Musliman
Kharid o Farokht ki Sunnatein aur Adaab neeche number war bayan kiye ja rahe hain:
1️⃣ Kharid o farokht ke masail seekhna.
2️⃣ Haram cheezon ki kharid o farokht se bachna.
3️⃣ Sachai se tijarat karna.
4️⃣ Mamnoo- mana ki hui zakheera andozi- stok karne se bachna.
5️⃣ Subah sawere tijarat ke liye jana.
6️⃣ Tijarat ke liye aisi jagah na baithna jisse logon par rasta tang ho jaye. [al-Adab fi al-Deen : 43]
7️⃣ Bazar mein shor na machana.
8️⃣ Tijarat ke sath sadqa o khairat karte rehna.
9️⃣ Kharid o farokht aur qeemat o samaan ki len den mein darguzar, narmi aur sahulat ka maamla karna.
🔟 Shareef aur padosi kharidar ka ikraam karna, aur zaeef kharidar par reham karna. [al-Adab fi al-Deen : 44]
1️⃣1️⃣ Bechte waqt cheezon ki khwah ma khwah tareef na karna. [al-Adab fi al-Deen : 43]
1️⃣2️⃣ Kharidte waqt kisi cheez ki burai na karna. [Ayzan]
1️⃣3️⃣ Muaamale mein dhoka na dena.
1️⃣4️⃣ Doodh mein paani na milana.
1️⃣5️⃣ Naap tol mein kami na karna.
1️⃣6️⃣ Jhuka huwa tolna.
1️⃣7️⃣ Tolne mein bahut zyada jaldi se kaam na lena. [al-Adab fi al-Deen : 43]
1️⃣8️⃣ Har din tarazu ko saaf kar lena aur baant – wazaniye waghera ki kami poori kar lena, taake
وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ
“Wailun lil-muta fifeen”
Tarjama
“Halaakat hai un logon ke liye jo naap tol me kami karte hain.”is waeed me shamil na ho jayen
[al-Adab fi al-Deen : 44]
1️⃣9️⃣ Bechi aur kharidi hui cheez ko wapas lene par raazi ho jana.
2️⃣0️⃣ Na-mahram auraton aur amradon-woh ladka jis ki munch ki ruwanti aa gaye ho to dadhi na aayi ho se nigahon ko bachana. [al-Adab fi al-Deen : 44]
2️⃣1️⃣ Qasmein kha kha kar maal na bechna.
2️⃣2️⃣ Nafa lene mein had se tajawuz na karna.
2️⃣3️⃣ Aib zahir kar dena.
2️⃣4️⃣ Doosre ke saude par sauda na karna.
2️⃣5️⃣ Qeemat pehle se tay kar lena. [al-Mukhtasar al-Qudoori]
2️⃣6️⃣ Bhav taal karte waqt israr- zabardasti karne se bachna. [al-Adab fi al-Deen]
📚 SUNNA WA ADAB SAFA NO.70
✍🏻 Mufti Imran Ismail Memon
🕌 Ustad Darul Uloom Rampura, Surat, Gujarat, India.